Luyện tập giúp trẻ có hội chứng down biết nói

Trẻ có hội chứng down gặp nhiều khó khăn khi nói. Do trí nhớ bị hạn chế nên việc ghi nhớ lại âm thanh cũng hạn chế theo, mặt khác do trương lực cơ thấp nên việc phối hợp và kiểm soát các chức năng cũng gặp phải nhiều vấn đề khó khăn, từ đó dẫn tới chậm biết nói và chậm phát triển ngôn ngữ khi nói. Hầu hết trẻ có hội chứng down được các chuyên gia bắt đầu dạy nói khi bé hơn một tuổi (khoảng 18 tháng tuổi), điều  này sẽ khiến bạn đặt câu hỏi rằng liệu bạn có thể làm gì trong thời gian trị liệu?

1. Một trong những việc bạn có thể làm được cho em bé của bạn, đó là giúp phát triển khuôn mặt và miệng của bé. Dưới đây là những bài tập mà người ta thường sử dụng để giúp tăng cường cơ mặt, cơ miệng và tăng cảm giác ngon miệng khi ăn uống. Đây là phương pháp của ICDSP (Tổ chức giúp phát triển trẻ sơ sinh và trẻ em chậm phát triển)

• Massage mặt : Sử dụng hai ngón tay hoặc ngón tay cái của bạn, xoa mặt của em bé bắt đầu từ bên trên má (nơi gần tai) xuống các góc của miệng. Sau đó, xoa xuống dưới lỗ mũi đến môi trên. (Làm động tác này 3 hoặc 4 lần một ngày trước khi ăn).
• Massage vòm miệng:  Đưa một ngón tay sạch vào miệng của em bé và matssage vòm miệng từ giữa sang một bên, dừng lại ở nướu răng (lợi). Sau đó quay trở lại giữa và tiếp tục ở phía bên kia; lặp lại 3-4 lần trước mỗi lần cho bé ăn.
• Massage nướu răng:  Đưa ngón tay sạch vào miệng của em bé, xoa lợi từ trước ra sau mỗi bên, xoa mặt trên và dưới của nướu răng. Lặp lại động tác từ hai đến ba lần và thực hiện ngày hai lần.
• Nhai/Đồ chơi cho răng miệng: Cho trẻ làm quen và khuyến khích trẻ sử dụng những loại  vòng mọc răng, đồ chơi mềm và đồ dùng cho ăn, bạn nên để những loại đồ chơi này bên cạnh trẻ để khuyến khích trẻ cắn đồ chơi. Làm động tác này 3 đến 4 lần, và tập cho trẻ cắn mỗi bên hàm của trẻ.

Cùng với những phương pháp nêu trên thì một công cụ hiệu quả nhất để tăng cường sự phát triển của cơ miệng là nuôi con bằng sữa mẹ. Việc nuôi con bằng sữa mẹ sẽ cung cấp sức đề kháng  cho bé nhiều hơn việc cho bú bình, nó khuyến khích sự phát triển của các cơ môi, cơ má và cơ lưỡi, cũng như tăng cường sự phối hợp giữa các cơ với hơi thở. Theo đó, cho bé sử dụng núm vú giả cũng được khuyến khích vì lý do này.

2. Một hoạt động khác mà bạn có thể giúp con của mình đó là việc ghi nhận âm thanh. Đối với trẻ có hội chứng down thì bài học đầu tiên mà các bé phải học đó là bài học về thị giác, mục đích là để giúp trẻ sơ sinh liên kết âm thanh với các biểu hiện trên khuôn mặt. Khi trẻ tỉnh táo và thoải mái, bạn hãy tìm một vị trí mà giúp cả bạn và con đều thoải mái khi nhìn nhau, rồi bạn đặt con bạn vào vị trí đó. Bạn loại bỏ tất cả những tạp âm xung quanh bạn và con bạn như tắt vô tuyến hay tắt đài, rồi sau đó bạn nhìn thẳng vào mắt con bạn khi bạn tạo ra âm thanh. Mỗi khi bạn tạo ra âm thanh, hãy theo dõi em bé của bạn và ghi nhận lại phản ứng bất kỳ của bé. Khuyến khích sự lặp lại phản ứng của bé bằng cách lặp đi lặp lại bất kỳ âm thanh mà em bé có phản ứng. Bạn có thể tạo các âm thanh không tiếng nói (như bạn bập bập môi, hoặc vỗ tay, v.v..) hoặc các âm thanh tiếng nói (bạn nên lặp đi, lặp lại từng tiếng hoặc kết hợp vài ba tiếng).

Bạn thực hiện âm thanh từ to đến nhỏ, chậm và rõ ràng để giúp bé nghe và phản ứng với âm thanh.

Ví dụ: Bạn nói chuyện, hát và chơi với em bé của bạn. Khi bạn làm điều này, bạn phải ở vị trí mặt đối mặt với bé nhằm khuyến khích em bé của bạn chú ý tới âm thanh. Bạn nên làm việc này một cách thường xuyên, lặp đi lặp lại liên tục sẽ giúp con bạn hình thành ngôn  ngữ riêng của bé.

Mặc dù số liệu thống kê chỉ ra rằng phần lớn trẻ có hội chứng down không học cách nói chuyện cho đến tận mãi sau này, khi em đã lớn hơn. Nhưng những hoạt động nói trên của bạn có thể giúp bé rất nhiều. Bằng cách massage sẽ khiến các cơ trên khuôn mặt của bé khỏe mạnh hơn, việc tạo âm thanh giúp bé phát triển được các kỹ năng của bộ nhớ, giúp bé phát triển lời nói và ngôn ngữ, theo đó, bé sẽ có thể nói một cách rõ ràng hơn và có một vốn từ vựng phong phú hơn. Điều này là vô cùng quan trọng cho trẻ trong thời kỳ tập nói những lời nói đầu tiên.

Traimoxanh sưu tập và dịch từ downwitdat.blogspot.com, đề nghị ghi rõ nguồn khi sử dụng bài dịch.