Bảo đảm quyền bình đẳng cho trẻ khuyết tật

Trẻ khuyết tật nói chung và trẻ khuyết tật ở Việt Nam nói riêng đang phải đối mặt với nhiều thách thức khi hòa nhập vào cộng đồng như bị xã hội kỳ thị, ít có cơ hội được đến trường, không đươc chăm sóc y tế đầy đủ, nguy cơ bị bao lực.

Trẻ khuyết tật cần được quan tâm hơn để phát huy tiềm năng của bản thân và đóng góp lợi ích cho xã hội. (Trong ảnh: Trẻ khuyết tật tại Trung tâm chăm sóc ban ngày tại huyện Hòa Vang, Đà Nẵng được cô giáo hướng dẫn tham gia hoạt động hòa nhập cộng đồng)

Chiều 30/5, tại Đà Nẵng, Quỹ nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) đã tổ chức công bố tình hình trẻ em thế giới 2013. Báo cáo năm nay tập trung vào chủ đề “Trẻ em khuyết tật”. Tham dự có Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp, Giám đốc điều hành UNICEF – ông Anthony Lake và Tổng Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển Úc – ông Peter Baxter.

Nguyên nhân khuyết tật phổ biến nhất là khiếm khuyết bẩm sinh bao gồm khuyết tật về vận động (29%), thiểu năng trí tuệ và khiếm thính (17%).

Trẻ khuyết tật phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Các em bị kỳ thị và phân biệt đối xử và thường ít có cơ hội tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, giáo dục và các dịch vụ công cộng khác.

Một báo cáo do Quỹ Nhi đồng của Liên hiệp quốc (UNICEF) và Bộ LĐ-TB&XH phối hợp thực hiện năm 2004 cho thấy chỉ có 30% trẻ khuyết tật được hỗ trợ tài chính thông qua trợ cấp giáo dục và miễn phí dịch vụ y tế,…. Có tới 54% trẻ khuyết tật cho biết các em không có bạn bè.

Trẻ khuyết tật cũng ít có cơ hội đến trường. Theo số liệu điều tra dân số năm 2009, chỉ 66.5% trẻ khuyết tật trong độ tuổi tiểu học được đến trường, so với mức bình quân của trẻ em toàn quốc là 97%. Tỷ lệ biết chữ ở người khuyết tất trong độ tuổi từ 15 đến 24 là 69.1%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ biết chữ của người không bị khuyết tật ((97.1%).

Các cơ sở chăm sóc ở Việt Nam vẫn chưa được trang bị tốt để chăm sóc cho trẻ khuyết tật. Nước ta còn thiếu các chuyên gia được đào tạo như cán bộ xã hội, cũng như thiếu các dịch vụ hỗ trợ dựa vào cộng đồng. Hệ thống hiện hành chủ yếu tập trung vào chăm sóc tại các cơ sở tập trung và trẻ khuyết tật chiếm đại đa số trong 20.000 trẻ em sống tại các cơ sở chăm sóc.

Trong khi đó, số liệu về người khuyết tật nói chung và trẻ em khuyết tật nói riêng ở Việt Nam còn chưa nhất quán giữa các bộ ngành do chưa có một tiêu chí đánh giá khuyết tật đồng nhất. Điều này dẫn đến sự chưa hoàn thiện trong việc hoạch định các chính sách về hỗ trợ, chăm sóc và bảo vệ trẻ khuyết tật ở nước ta.

Báo cáo Tình hình Trẻ em Thế giới năm 2013 với chủ đề Trẻ em Khuyết tật của UNICEF được công bố chiều nay 30/5 tại thành phố Đà Nẵng cho thấy quan tâm đến những khả năng và tiềm năng của trẻ khuyết tật sẽ tạo ra lợi ích cho toàn xã hội.

Phát biểu tại lễ công bố, Ông Anthony Lake, Giám đốc Điều hành UNICEF khẳng định: “Nhìn vào khuyết tật của trẻ trước khi nhìn nhận trẻ không chỉ là hành động không công bằng với trẻ mà còn làm mất đi những điều trẻ có thể mang lại cho xã hội”.