100 bài can thiệp hành vi của Catherine Maurice với trẻ khuyết tật – Phần 15

Bài 67 – Trả lời câu hỏi về thời gian

Các bước dạy trẻ:

Ngồi trên ghế đối diện với trẻ. Yêu cầu trẻ chú ý và hỏi trẻ một câu hỏi về thời gian (ví dụ: “Con thường đi ngủ lúc nào?”). Gợi ý cho trẻ trả lời câu hỏi đó (ví dụ: “Vào mỗi tối ”). Khen thưởng câu trả lời cho trẻ. Càng về sau càng giảm gợi ý cho trẻ. Dần dần khen và thưởng cho trẻ mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

Điều kiện trước tiên: Trẻ trả lời được các câu hỏi về Ai, Ở đâu, Tại sao.
Gợi ý cách dạy: Làm mẫu câu trả lời chuẩn cho trẻ.

Gợi ý bổ trợ: Sử dụng sách MEER2 để hỏi thêm các câu hỏi về thời gian (xem danh mục nguồn).

Bài 68 – Chuyển tin nhắn

Các bước dạy trẻ:

Ngồi trên ghế đối diện với trẻ. Yêu cầu trẻ chú ý và đưa ra cho trẻ một chỉ dẫn: “Con hãy nói với…… rằng…… ” (ví dụ: “Hãy nói với mẹ rằng đã đến giờ ăn trưa?”). Gợi ý cho trẻ lại gần người cần nhắn và chuyển tin ( Ví dụ: “ Mẹ ơi đã đến giờ ăn trưa”). Khen thưởng cho câu trả lời của trẻ. Càng về sau càng giảm gợi ý cho trẻ. Dần dần chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

Điều kiện trước tiên: Trẻ nhắc lại các cụm từ, nói được các câu đề nghị, làm theo chỉ dẫn hai bước, kể lại toàn bộ sự việc.
Gợi ý cách dạy: Cầm tay trẻ gợi ý để trẻ lại gần người cần nhắn tin và làm mẫu lời nhắn để trẻ nhắc lại.

Gợi ý bổ trợ: Nên bắt đầu với những lời nhắn đơn giản (ví dụ: “Hãy lại nói với bố rằng con muốn ăn chiếc bánh quy”). Dần dần tăng độ phức tạp của lời nhắn (ví dụ: “Hãy tới nói với bố rằng con đã nhìn thấy ai trong công viên”). Hãy đưa ra tin nhẵn phù hợp với ngữ cảnh. Khuyến khích trẻ có sự liên hệ bằng mắt khi chuyển tin.

Bài 69 – Chơi đóng vai với con rối

Các bước dạy trẻ:

Ngồi trong khu vực chơi trên sàn nhà ngang bằng với trẻ. Đặt trước mặt trẻ nhiều con rối các nhân vật cụ thể hay hình nộm các con vật (ví dụ: con rối Bert, con rối hình con ếch). Gợi ý cho trẻ chọn lấy một con. Cầm một con rối lên tay bạn và hỏi trẻ (ví dụ: “Tên con……. (con rối) là gì?”). Gợi ý cho trẻ trả lời thay cho con rối của mình (ví dụ: “Tên con là Emie”). Khen thưởng cho trẻ đồng thời giảm dần gợi ý cho trẻ. Dần dần khen thưởng cách chơi của trẻ mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen thưởng những câu trả lời đúng mà không cần gợi ý.

Giáo cụ: Các con rối (ví dụ: con rối Bert, Emie, hình nộm các con vật).
Điều kiện trước tiên: Trao đổi các thông tin xã hội cũng như các thông tin về đồ vật, trả lời các câu hỏi về xã hội và các câu hỏi về kiến thức chung.
Gợi ý cách dạy: Nhắc lại câu hỏi và làm mẫu câu trả lời cho trẻ.

Gợi ý bổ trợ: Nên dạy bài này khi trẻ đang chơi trò chơi cùng với các bạn khác. Dạy cho trẻ đặt câu hỏi cho con rối, bạn có thể thay bằng con búp bê. Cuối cùng, dạy cho trẻ trao đổi thông tin qua lại bằng đặt câu hỏi và trả lời.

Bài 70 – Giống nhau và Khác nhau (khả năng nhận thức)

Các bước dạy trẻ:

1. Giống nhau: Đặt lên bàn trước mặt trẻ 3 đồ vật, trong đó có hai cái giống nhau (ví dụ: hai cái thìa và một quả bóng). Yêu cầu trẻ chú ý và hỏi trẻ : “Những cái nào giống nhau?”. Gợi ý cho trẻ đưa cho bạn hai đồ vật giống nhau. Khen và thưởng cho trẻ đồng thời giảm dần gợi ý cho trẻ. Dần dần chỉ khen thưởng trẻ khi trẻ trả lời đung mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen và thưởng cho trẻ khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

2. Khác nhau: Đặt lên bàn trước mặt trẻ 3 đồ vật, trong đó có 2 cái giống nhau (ví dụ: hai cái thìa và một quả bóng). Yêu cầu trẻ chú ý và hỏi trẻ: “Cái nào khác những cái còn lại?”. Gợi ý cho trẻ đưa cho bạn đồ vật khác hai đồ vật còn lại. Khen và thưởng cho trẻ đồng thời giảm dần gợi ý cho trẻ. Dần dần chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

3. Dạy ngẫu nhiên sự giống nhau và khác nhau: Đặt lên bàn trước mặt trẻ 3 đồ vật, trong đó có 2 cái giống nhau (hai cái thìa và một quả bóng). Yêu cầu trẻ chú ý và hỏi trẻ: “Cái nào khác nhau?”, hoặc “Những cái nào giống nhau?”. Gợi ý cho trẻ làm theo yêu cầu. Khen và thưởng cho trẻ mỗi lần trẻ trả lời đúng đồng thời giảm dần gợi ý cho trẻ. Dần dần khen thưởng cách làm của trẻ mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen và thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

Giáo cụ: Đồ vật.
Điều kiện trước tiên: Đánh dấu đồ vật, nhận biết đồ vật, màu sắc, các loại đồ vật
Gợi ý cách dạy: Cầm tay trẻ để gợi ý cho trẻ đưa cho bạn đúng đồ vật.

Gợi ý bổ trợ: Nên bắt đầu với những đồ vật giống nhau (ví dụ: hai cái thìa và một cái mũ), sau đó sử dụng những đồ vật giống nhau dựa vào màu sắc (quả bóng đỏ, cái chén đỏ, chiếc giầy xanh), sau đó sử dụng những đồ vật dựa vào sự phân loại (ví dụ: quả táo, quả chuối, cái cốc).

Bài 71 – Chỉ ra những đồ vật không cùng tính chất và chủng loại

Các bước dạy trẻ:

1. Tính chất: Đặt lên bàn trước mặt trẻ bốn loại đồ vật (ba cái giống nhau về đặc tính còn lại một cái khác ba cái còn lại, ví dụ: ba chiếc xe màu xanh và 1 chiếc xe màu đỏ). Hỏi trẻ: “Chiếc nào khác ba chiếc còn lại?”. Gợi ý cho trẻ trả lời đúng đồ vật và gọi tên đồ vật ấy (ví dụ: “Chiếc xe màu đỏ”). Khen và thưởng cho trẻ đồng thời giảm gợi ý cho trẻ. Dần dần khen thưởng cách trẻ làm mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng chỉ khen và thưởng những lần trẻ gợi ý mà không cần gợi ý.

2. Chủng loại: Đặt lên bàn trước mặt trẻ bốn đồ vật (ba cái giống nhau về đặc tính và một cái khác ba cái còn lại, ví dụ: ba loại quả và một con vật). Hỏi trẻ: “Thứ nào khác ba thứ còn lại?”. Gợi ý cho trẻ trả lời đúng đồ vật và gọi tên đồ vật ấy (ví dụ: con chó). Khen và thưởng cho trẻ đồng thời giảm dần gợi ý cho trẻ. Dần dần, khen và thưởng cho trẻ khi trẻ trả lời đúng mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen và thưởng khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.

Giáo cụ: Nhiều loại đồ vật khác nhau và giống nhau về tính chất.
Điều kiện trước tiên : Trẻ xác định được đồ vật mô tả, trả lời “có / không” với các câu hỏi về đồ vật, xác định đồ vật giống nhau và khác nhau, nhận biết được chủng loại và chức năng của đồ vật.
Gợi ý cách dạy: Cầm tay trẻ để gợi ý cho trẻ đưa cho bạn đúng đồ vật và làm mẫu cách trả lời về đồ vật đó để trẻ làm theo .

Gợi ý bổ trợ: Nên bắt đầu một cách đơn giản, đặt lên bàn bốn đồ vật, ba cái giống nhau và một cái khác nhau (ví dụ: ba quả bóng và một cái cốc). Hỏi trẻ: “Cái nào khác ba cái còn lại?”. Gợi ý cho trẻ chỉ đúng chiếc cốc. Dạy cho con bạn cách diễn đạt vì sao đồ vật đó lại khác những cái còn lại (ví dụ: sau khi trẻ đưa cho bạn đúng đồ vật, hãy hỏi “Con giỏi lắm. Vì sao nó lại khác những cái kia?”). Gợi ý cho trẻ trả lời đúng (ví dụ: “Bởi vì nó không phải là quả bóng”).